Χάνι της Γραβιάς

Posted on Jan 19, 2014

O ηρωισμός των Ελλήνων σε ένα μοναδικό, ιστορικό χώρο.

Η επίσκεψη στο ανακατασκευασμένο Χάνι της Γραβιάς έχει ενδιαφέρον για ιστοριολάτρες και μη, γιατί είναι ο τόπος από όπου ξεκίνησαν οι νίκες των Ελλήνων ενάντια στον Οθωμανό κατακτητή.

Στις 8 Μαϊου του 1821 μετά από την ήττα των Ελλήνων στη μάχη της Αλαμάνας και τον μαρτυρικό θάνατο του Αθανάσιου Διάκου, ο τουρκικός στρατός με αρχηγό τον Ομέρ Βρυώνη, δύναμης 9.000 ανδρών καθώς και πυροβολικού, σκόπευε από τη Λαμία να επιτεθεί στην Πελοπόννησο. Καθ’ οδόν συνάντησε μια μικρή ομάδα 118 ανδρών με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο που είχαν αμπαρωθεί μέσα σε ένα παλαιό πανδοχείο, το Χάνι της Γραβιάς. Οι Οθωμανοί περικύκλωσαν την περιοχή και ο Βρυώνης έστειλε δερβίση για να πει στον Ανδρούτσο να παραδοθεί. Ο Ανδρούτσος δεν δέχτηκε και στη συνέχεια οι Τούρκοι επιτέθηκαν στο πανδοχείο. Η αντίσταση των Ελλήνων ήταν τεράστια. Με μεγάλες απώλειες οι Οθωμανοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Ο Βρυώνης βλέποντας τους άνδρες του να πέφτουν από τα πυρά των Ελλήνων, διέταξε να φέρουν ένα κανόνι για να ανατινάξει το κτίριο. Οι Τούρκοι σταμάτησαν την επίθεση μέχρι να έρθει το κανόνι, ενώ οι Έλληνες, που κατάλαβαν τις προθέσεις τους, κατάφεραν να ξεφύγουν κρυφά ανάμεσα από τις εχθρικές τουρκικές γραμμές.

Τα θύματα των Τούρκων ήταν πολυάριθμα. 330 νεκροί και 800 τραυματίες μέσα σε λίγες ώρες. Οι Έλληνες έχασαν 6 πολεμιστές. Μετά την μάχη αυτή ο Βρυώνης συγκλονίστηκε τόσο πολύ που αποφάσισε να σταματήσει προσωρινά την εκστρατεία του και να υποχωρήσει στην Εύβοια. Λόγω της υποχώρησης του Βρυώνη, η μάχη στο χάνι της Γραβιάς θεωρείται σημαντικός σταθμός για την έκβαση της ελληνικής επανάστασης αφού έκοψε την κάθοδο ενός τόσο ισχυρού στρατού στην Πελοπόννησο που είχε σκοπό την κατάπνιξη της Επανάστασης.

Σήμερα απέναντι από το ιστορικό χάνι –στη θέση του οποίου σήμερα βρίσκονται μόνο κάποια ερείπια, και ο ανδριάντας του Οδυσσέα Ανδρούτσου– έχει κτιστεί, σε φυσικό μέγεθος, η αναπαράστασή του. Τέσσερα διαφορετικά κτίρια, που φιλοξενούσαν τους στάβλους, τον οντά, το μαγειρείο και την τουαλέτα του χανιού, είναι διακοσμημένα με παραδοσιακά αντικείμενα της εποχής.

Κάθε χρόνο το πρώτο Σαββατοκύριακο μετά τις 8 Μαΐου γιορτάζεται ένδοξα με τριήμερες εκδηλώσεις η ιστορική “μάχη της Γραβιάς” με την αναπαράσταση της μάχης, με αγώνα δρόμου, παρέλαση μαθητών, στρατευμάτων, ένστολων τμημάτων με παραδοσιακές ενδυμασίες και τμήματα φιλαρμονικής από το νομό Φωκίδας.
Καθόλη τη διάρκεια του χρόνου στον χώρο του στάβλου προβάλλεται η δεκάλεπτη ταινία που εξιστορεί την μάχη της Γραβιάς, βασισμένη στην επιστολή που έγραψε τέσσερα χρόνια αργότερα ο Οδυσσέας Ανδρούτσος μέσα από την φυλακή στον γιό του. Η ξενάγηση στους χώρους περιλαμβάνει ενδιαφέρουσες ιστορικές πληροφορίες. To περιεχόμενο προβολής είναι διαθέσιμο στα Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά.